E wysse Huet bringts a Tag

(Geschichte für das Editorial im Mitteilungsblatt der Gemeinde Kernenried, Mai 2022)

Im Sääli vor Dorfbeiz stiuets langsam u z’Grangu vode Stüeu verwandlet sech zuenähmend ines verhürschets Gschnurr. Dr Sauz-Fridu, es chlins u guet gnährts Mandli, stoost si Stuheu rassig u mit tou Lärm zrugg u steit z’oberscht am grosse Tischblock zackig uf. Är het si Name vo bruefswäge, wüu är mit Sauz handlet u daheim im Steichäuer es grosses Sauz- u Zuckerlager het, wo hüfe Chlütter ibringt. Sini chräftigi rächti Hang reckt zackig ueche a si Chopf, woner sini ufgsetzti Schiebermütze fescht packt u im nächschte Momänt mitemene lute Knau zäme mit sine Fingerchnöde ufe Houztisch abe brätschet. Das macht Sauz-Fridu immer wener Rueh wott u z’Wort begährt. Hurtig isches ou muggsmüslistiu i däm voue Sääli. Är het dr Vorsitz vor Dorfkorporation. Das isch e inoffizielli Organisation wo sich um z’Wohu u d’Gschehnis im Dorf kümmeret u überau ihri Finger drinne het. So pariere ou Gmeindsbehörde schön nach de Wünsch vo däm Konstrukt. Aber ou im Gwärb, bim Buure sowie i de Vereine mischle die mit u mänge meint sogar bim Verhürate tüeii die Gseuschaft ihre wäsentlech u gheim Bytrag leischte.

Sauz-Fridu isch dr inzig wo si Huet ufem Tisch het. Aui angere us däm erlouchte Kreis, natürlech aues männlechi Gschöpf, hei ihri Hüet, Mütze u Chappene brav bim Igang uf d’Huetablag oder ad’Chleiderhäge vor Garderobe ghänkt. Grad appetitlech isch am Sauz-Fridu si Huet nid gsi. Är het usgseh, wie wenn är zersch tagelang im Schlamm gläge u aschliessend mit ranzigem Söifett igstriche worde wär. Es hetsech aber niemer derfür gha am dominant u resolut Sauzkönig öbbis z’säge.

E inzige Stuheu a dere Tischornig isch no nid bsetzt gsi u i dere Rundi hetsech süsch niemer derfür, z’spät z’cho. Das freie Plätzli, grad näbem Sauz-Fridu, isch zum Erstune vo de Awäsende sowieso bsundrig gsi. Es isch nämlech dr inzig Platz gsi wo mitemene wysse Tischlöifer umene früsche Blüemli isch dekoriert gsi. Fridu het trotzdäm afe mit belanglose Theme u Informatione d’Lüt bi Lune ghaute. Nachere guete Viertustung Lafere isches ou ihm langsam ugmüet worde u är het afa Schwafle u zum xte Mau dr fählend Gascht entschudiget. Grad i däm Ougeblick isch e feine Herr imene edle u wysse Lineazug inetramplet. Är müessi nid entschudiget wärde, ischer am Sauz-Fridu is Wort gfaue. Är heigi schliesslech wichtigi Gschäft rund ume Globus z’verrichte u de chöni da sone Ploudergruppe ruhig es paar Minüteli uf ihn warte. Die Warterei isch de ou grad wytergange. Dä Herr het nämlech umnes Bysteutischli verlangt, das heig är vor es paar Tag scho gseit wo är dr wyss Tischlöifer für hinech bsteut heigi. Es sigi e Souerei wemer die eifachschte Sache nid härebringi u d’Wünsch vode Gescht nid ärnscht nämi. Das wärdi uf sicher es böses Ändi nä mit der Beiz, wo hundert Jahr hingedri sigi. Sofort het dr Beizer das Tischli, säubschtverständlech ou mitemene wysse Tischtuech verziert, näbe Platz vo däm edle Maa la steue. D’Frag vo aune Sitzigsteilnähmer, was äch das Tischli söu, hetsech du ou gleitig ufglöst. Dr wyss Monsieur het das nume brucht für si äxtravagant Huet dert druffe abzlegge. Ou die Chopfbedeckig isch schneewyss gsi u het vor ufem schwarze Huetband e rote Adler abracht gha. Dr Sauz-Fridu het är gar nüm la zu Wort cho. Dä überheblech Herr het afe mau über zwänzg Minute drüber referiert was das fürne türe u einmalige Huet sigi uf däm Tischli. Dä heigi ihn scho um die ganzi Wäut begleitet u da derbi mängi Prominänz u soger Chünige la nidisch wärde. Es söu de ja nid öbbe eim i Sinn cho, das edle Stück z’chafle. Das hätti de unermässlechi Konsequänze für dä Delinquänt. Mittlerwyle het dr Sauz-Fridu diskret sini schmuddlegi Chopfbedeckig vom Tisch gno u im Hosesack vorstouet, wüu är sich ungerdesse schyniert het.

Dr Räscht vom Abe het dr wortgwandt Herr drüber debattiert wie är uf sim nöi erworbne Land wöii Industrie asidle u für das, no meh Land bruchi. Es sigi a de Awäsende das Dorf vorwärts z’bringe u ihm dä Landerwärb zumene günstige Pries sicherzsteue. Schliesslech würde de ou aui vom Richtum vo dere Industrie profitiere.

Öb es setigs Vorhabe i dere ländliche Gmeind sinnvou sigi, isch umstritte gsi. Öffentlech het sech aber niemer i däm Sinn güsseret, wüu ja ou niemer het wöue dr Verhinderer si, faus es tatsächlich erfougrich wäri. So isch es riesigs Gstürm u Dürenang im ganze Dorf drüber entstange, wär weles u wievieu Land für das Ungerfange chönnti abträtte. Natürlich het jede irgendwie wöue derbi si u müglechscht hüfe profitiere. Gliichzytig het niemer wöue es Risiko igah u am Ändi dr Dumm si. So het das, das idyllische Dorfläbe veiechli ungerobsi bracht.

Es isch guet gsi isch dr jährlich Usflug vo dere Dorf-Koperation nache gsi u die Manne hei chli uf anger Gedanke chönne cho u chli abchüele. Sie hei es zwöitägigs Reisli is Tessin gmacht u hei usserhaub vo Lugano übernachtet. Lustigerwys het jede vo dene gstandne Manne plötzlech e nöie schöne Huet bisech gha. Am Samschtimorge, nachere churze Nacht, si die meischte Usflügler is Stedtli a Märit gange. Dr eint oder anger het sire Liebschte daheim es Gschänkli poschtet, diser hei sich säuber öbbis gönnt u die letschte si eifach ga gwungere. Dr Söischüür-Rüedu isch plötzlech wines sturms Huhen uf däm Märit umeghüsteret u het aui siner Kollege zämetrummlet u ine chlini Sitegass inegfühert. Voremene Märitstang wo auerlei Hüet het abote si sie blybe stah. Die ghetzte Kollege vom Söibuur hei dä Stand verwunderet gschouet u eine ume anger het moniert, dass sie doch aui zäme scho nöii Hüet heige. Sie söui mau die Hüet ufem Gsteu rächts ungerem Dechli luege. Da isch dene Kärline dr Chifer nitzi gheit. E Brätsch vou schneewyssi Hüet mitemene schwarze Huetband, wo dranne e rote Adler isch agmacht gsi, hei sich vor ihne präsentiert.

Ir Zwüschezyt si scho es paar Wuche vergange u die nächschti Sitzig vor Dorf-Koporation isch agstange. Pünktlech wie gäng si die Dorfschleuschte im Sääli vor Beiz zäme cho. Natürlech isch e inzige Platz no nid bsetzt gsi. Dr nobu Herr het demonstrativ wie gäng, zur Sitzigseröffnig, wo wie gäng dr Sauz-Fridu vouzoge het, gfäut. Wo dä ungfähr e Viertustung später isch cho ineztrample heter nid schlächt gstunet u es hetim ordeli d’Sprach verschlage. Der ganz Tischblock isch mit wysse Tischtüecher deckt gsi u vor jedem Maa isch e glichlige Huet gläge wie dr fein Herr het anne gha. Immer no erstuunt u völlig irritiert isch dä Agäber fürnes Mau ohni grossi Wort a si Platz häreghocket. Dr Söischüür-Rüedu isch du ufgstange u het mit sire lute u chräftige Stimm afe verzeue. «Soooo dä gnädig Herr. Schön heiternech ou no zu üs chönne gseue. Mir hei gsinnet, Öich üsi Ehr mitemene glichige Huet z’erwyse wie dir träget. Dä heimer übrigens in Lugano am Märit für zwöi Fränkli u füfzg Rappe gfunge. Natürlich hei die no nie e Chünig gseh. Mine het immerhin e Begägnig mitem Eusi gha, üsere trächtige Chue, woni vorder Sitzig no e Hofbsuech abgstattet ha. I bi nid e Maa vo grosse u länge Wort u chume grad zur Sach. Üsi Vorabklärige mite Behörde, zu Öiem Gschäft, hei ergäh, dass Dir Bankrott sit unech äuä nidemau meh die wysse Hose am Füdle ghöre».

Uf das Votum abe hei die Dorfregänte dä Ufstabler päcklet, heine use vor Beiz treit une dert i sire wysse Pracht mit ufgsetztem Huet i gfüut Brunne dünklet. Nach es paarne Töichler isch dä ab u was gischmer was heschmer dervogsecklet. Gseh hetmerne nie me i däm Dorf. Dr Huet liegt zur Erinnerig nach vieune Jahr immer no guet befestiget, ou wener nüm so schön wyss isch, ufem Brunnstock.